Proces terapeutyczny najbardziej intuicyjnie kojarzy nam się z dwuosobową relacją między psychoterapeutą a pacjentem – nie jest to jednak jedyny możliwy wariant.

Często spotykaną sytuacją jest zaangażowanie w terapię całego zespołu, w którego skład wchodzić mogą m.in. lekarz psychiatra czy lekarz pierwszego kontaktu, a także inne osoby, których współpraca jest ważna dla osiągnięcia dobrostanu pacjenta. Sama terapia również przebiega w odmienny sposób w zależności od ilości osób biorących w niej udział. Dynamika relacji jest zupełnie inna w przypadku terapii prowadzonej indywidualne niż w terapii przebiegającej w grupie osób.

Może się zdarzyć, że terapeuta, do którego się udamy doradzi nam inną formę terapii niż ta przez nas przewidywana. Rozważając różne warianty terapii (pod względem liczby osób biorących udział w spotkaniach) warto zapoznać się z poniższymi określeniami:

• Terapia indywidualna – jest to psychoterapia odbywająca się między psychoterapeutą a pacjentem w kontakcie „jeden na jeden”. Zazwyczaj wiąże się ona z cotygodniowymi (lub częstszymi – w zależności od ustaleń dokonanych z terapeutą) spotkaniami na sesjach terapeutycznych, które są wyznaczane ramami czasowymi (zazwyczaj około 50 minut).
• Terapia par/małżeństw – jak nazwa wskazuje jest to forma terapii, której celem jest przepracowanie problemów wiążących się z różnymi aspektami funkcjonowania w związku. Może być prowadzona zarówno przez jednego jak i dwóch terapeutów. Podobnie jak w przypadku terapii indywidualnej jej długość oraz częstotliwość spotkań jest ustalana w porozumieniu z terapeutą.
• Terapia rodzinna – obejmuje swoim zakresem działania całe rodziny. Zwyczajowo jest prowadzona przez dwóch terapeutów. W zależności od potrzeb spotkania mogą odbywać się w różnych konfiguracjach – czasem terapeuci spotykają się z samymi rodzicami, rodzicami i dziećmi lub z jednym rodzicem itd.
• Terapia grupowa – ta forma terapii dotyczy oddziaływań w obrębie większej liczbie osób, przy udziale dwóch terapeutów. Spotkania grupy odbywają każdorazowo, niezależnie od tego, czy są na nich obecni wszyscy uczestnicy. Ze względu na czas trwania grupy dzielą się na tzw. „zamknięte”, które mają z góry wyznaczony czas trwania oraz grupy „otwarte” i „półotwarte”, które nie mają określonej daty zakończenia, a w trakcie trwania terapii do grupy mogą dołączać nowi członkowie. Zasady funkcjonowania każdej z grup mogą nieznacznie różnić się od siebie i są ustalane na początku formowania się grupy.